هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی حدود استفاده از عادت در تربیت اخلاقی با توجه به رویکردهای معاصر تربیت منش (با تأکید بر آرای افلاطون و ارسطو)، شناختی (با تأکید بر آرای پیاژه) و تبیین ارزش (با اشاره بر آرای راتس) و نقد آنها بر اساس نظریۀ انسان عامل است. عادت که بر عنصر تکرار استوار است، در رویکرد تربیت منش جایگاه ویژهای داشته و استفاده از آن کاملاً ضروری است؛ رویکرد شناختی، با این روش مخالف است و در رویکرد تبیین ارزش هم استفاده از آن جایگاهی ندارد. در نظریۀ انسان عامل، روش عادت به عنوان یک شبه‌تربیت مطرح میگردد که به دلیل نداشتن عناصر تبیین، معیار، تحرک درونی و انتقاد از تربیت جدا میشود؛ در واقع نظریۀ انسان عامل، تنها ضرورت حدود استفاده از عادت را در دوران کودکی قابل قبول میداند؛ اما در خصوص استفاده از آن در دوران بزرگسالی، همراهی عادت با تعقّل را اصل اساسی قلمداد میکند. ضعف اصلی رویکرد تربیت منش، بیتوجهی به مبنای شناختی است. رویکرد شناختی نقطۀ مقابل رویکرد تربیت منش است؛ به این معنا که تمام تمرکز این رویکرد بر مبنای شناختی استوار است و از توجه به سایر مبانی غفلت میکند. در رویکرد تبیین ارزش، تأکید افراطی بر مبنای شناختی و توجیه و اقناع صورت میگیرد و بین تمایلات فردی و ارزشهای اخلاقی تفکیکی حاصل نمیشود و دلیل آن ذهنی بودن ارزشهاست؛ البته اگر رویکردهای مطرح به نظریۀ انسان عامل نزدیک شوند و عمل عادتی را بر اساس مبانی سه‌گانه (شناختی، انگیزشی و ارادی) مورد توجه قرار داده و به همۀ مبادی عمل توجه کنند، هر رویکرد به تنهایی قابلیت استفاده در امور تربیتی را دارد و هیچ یک از آنها دیگری را نفی و محدود نمیکند.
صادق زاده قمصری, علیرضا , & نوروزی, لیلا . (1398). حدود استفاده از «عادت» در تربیت اخلاقی در رویکردهای معاصر منتخب و نقد آنها بر اساس نظریۀ انسان عامل. مجله پژوهشهای تعلیم و تربیت اسلامی, 8(1), 104-143. doi: 10.22103/jir.2019.12911.1305
MLA
علیرضا صادق زاده قمصری; لیلا نوروزی. "حدود استفاده از «عادت» در تربیت اخلاقی در رویکردهای معاصر منتخب و نقد آنها بر اساس نظریۀ انسان عامل", مجله پژوهشهای تعلیم و تربیت اسلامی, 8, 1, 1398, 104-143. doi: 10.22103/jir.2019.12911.1305
HARVARD
صادق زاده قمصری, علیرضا, نوروزی, لیلا. (1398). 'حدود استفاده از «عادت» در تربیت اخلاقی در رویکردهای معاصر منتخب و نقد آنها بر اساس نظریۀ انسان عامل', مجله پژوهشهای تعلیم و تربیت اسلامی, 8(1), pp. 104-143. doi: 10.22103/jir.2019.12911.1305
CHICAGO
علیرضا صادق زاده قمصری و لیلا نوروزی, "حدود استفاده از «عادت» در تربیت اخلاقی در رویکردهای معاصر منتخب و نقد آنها بر اساس نظریۀ انسان عامل," مجله پژوهشهای تعلیم و تربیت اسلامی, 8 1 (1398): 104-143, doi: 10.22103/jir.2019.12911.1305
VANCOUVER
صادق زاده قمصری, علیرضا, نوروزی, لیلا. حدود استفاده از «عادت» در تربیت اخلاقی در رویکردهای معاصر منتخب و نقد آنها بر اساس نظریۀ انسان عامل. مجله پژوهشهای تعلیم و تربیت اسلامی, 1398; 8(1): 104-143. doi: 10.22103/jir.2019.12911.1305
)