بررسی مفهوم امید در قرآن و روایات و نقش آن درتر بیت انسان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه شاهد

2 دانشیار فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شاهد

3 مربی و هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی قم

چکیده

امید در قرآن و روایات، حالتی نفسانی است که فرد امیدوار را به تلاش جدی وادارد. امید در زندگی دنیوی و اخروی نقش­های شگرفی دارد. در قرآن و روایات نیز فرد با امید به نصرت الهی، به آرامش در زندگی و تربیت خود دست می­یابد. در این نوشتار به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از آیات و روایات، ضمن بیان مفهوم شناسی از امید و شناسایی انواع آن، با توجه به شاخصه­های امید و جایگاه آن در تربیت به تحلیل تربیتی امید در قرآن و روایات پرداخته‌شده است. یافته­های پژوهش بیانگر آن است که در قرآن دو نوع امید شامل امید صادق و کاذب به‌کاررفته است. امید آثاری در تعلیم و تربیت وزندگی فردی و اجتماعی و در مفهوم بهتر در حوزه­های ارتباط با خود، دیگران و جهان بجا می­گذارد که ازجمله می­توان به مواردی همچون فعالیت هدفمند، معرفی الگو، آرامش و آینده­نگری اشاره کرد

کلیدواژه‌ها


1-        قرآن کریم.
2-        آمدی، عبدالواحد. (1380). غرو الکلم و درالکلم. سید هاشم رسولی محلاتی. تهران: نشر فرهنگ اسلامی.
3-        ابن منظور،محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
 
 4-        باقری،خسرو. (1386). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی.تهران: انتشارات مدرسه.
5-        بهشتی، سعید. (1389). تاًملات فلسفی در تعلیم و تربیت. تهران: نشر بین‌المللی.
6-        پاینده، ابوالقاسم. (1389). نهج الفصاحه مجموعه کلمات قصار حضرت رسول. تهران: دنیای دانش.
7-        جوادی آملی، عبدالله. (1387). حکمت عبادت. قم: انتشارات اسراء.
8-        خمینی، روح‌الله. (1385). شرح حدیث جنود عقل و جهل. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
9-        دلشاد تهرانی، مصطفی. (1385) تغییر رفتار و رفتاردرمانی نظریه­ها و روش­ها، تهران: دانا.
10-    راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
11-    سید رضی، محمد بن حسین. (1378). نهج‌البلاغه. ترجمه حسین انصاریان. تهران: پیام آزادی.
12-    طباطبایی، محمدحسین. (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
13-    طیب، سید عبدالحسین. (1378ق). اطیب البیان. تهران: انتشارات اسلامی.
14-    علی بن حسین. (1386). صحیفه سجادیه. ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای. قم: گلستان ادب.
15-    العسکری، ابوهلال. (1353ق). فروق فی اللغه. ترجمه محمد علوی مقدم و ابراهیم الدسوقی. قم: مکتب بصیرتی.
16-    فیض کاشانی، ملا محسن. (بی‌تا). المحجه البیضاء. تصحیح علی­اکبر غفار. قم: انتشارات اسلامی.
17-    قشیری، عبدالکریم بن هوزان. (1374). رساله قشیریه. تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
18-    کار، آلان. (1385). روان‌شناسی مثبت. ترجمه حسن پاشا شریفی، جعفر نجفی زند و باقر ثنایی. تهران: انتشارات سخن.